Definitive Technology BP9040

Amerykański Definitive Technology specjalizuje się w produkcji kolumn bipolarnych, a testowane na łamach naszego pisma BP9040 odzwierciedlają wielki postęp, jaki poczyniono w przypadku tego typu konstrukcji. Producent postawił m.in. na aktywny moduł niskotonowy, stosowany też w wielu innych, wytwarzanych przez niego kolumnach, co przynosi wiele korzyści, jako że to właśnie zakres niskich tonów jest zawsze najbardziej wymagający wobec wzmacniacza w związku z największym zapotrzebowaniem na prąd. Odciążenie zewnętrznego wzmacniacza od nawału pracy związanego z obsłużeniem sekcji niskotonowej poszerza więc wybór konstrukcji mogących bezproblemowo współpracować z BP9040. Jak łatwo się domyślić, napędzenie sekcji niskotonowej w przypadku tych amerykańskich kolumn powierzono wzmacniaczowi pracującemu w wysokosprawnej klasie D.

Technologiczne rozmaitości

BP9040 odzwierciedlają pomysłowość amerykańskiej firmy w projektowaniu i wdrażaniu technologii usprawniających działanie zespołów głośnikowych, co oczywiście przekłada się na brzmienie. Testowane kolumny są wręcz naszpikowane rozwiązaniami konstrukcyjnymi wymyślonymi przez inżynierów Definitive Technology na przestrzeni kilku ostatnich lat. Mamy tu nie tylko wspomniany aktywny moduł basowy, wspierany przez układ rezonansowy w postaci dwóch membran biernych, ale też bipolarny układ głośnikowy, mający niebagatelny wpływ na reprodukcję przestrzeni dźwiękowej. Ten użyty w BP9040 oparto na pięciu głośnikach: trzech średnio- i dwóch wysokotonowych. Dwa stożki średniotonowe wraz z jedną aluminiową kopułką tworzą pionowy układ symetryczny, a na tylnej ściance zainstalowano dwudrożny układ głośnikowy z aluminiową kopułką ulokowaną tuż pod przetwornikiem średniotonowym – chodziło o uzyskanie osiowości między obydwoma tweeterami, aby promieniowały one fale dźwiękowe zarówno do przodu, jak i do tyłu z punktów umieszczonych na tej samej wysokości, zapewniając tym samym jednolity rozkład charakterystyki częstotliwości w szerokim zakresie. Z kolei stożki średniotonowe skonstruowano w oparciu o technologię mającą na celu wyrównanie różnic w energii powstającej w obrębie membran głośnikowych, co w efekcie wpływa na znacznie niższe zniekształcenia i mniejsze podkolorowania dźwięku.

Skrzynie, w jakie wyposażono BP9040, może nie zachwycają szeroką paletą fornirów w wykwintnych odcieniach do wyboru, co często praktykuje konkurencja, ale podporządkowano je całkowicie kwestii brzmienia. Kolumny są smukłe i pokryte materiałem akustycznym osłaniającym rozbudowany bipolarny układ głośnikowy. Krawędzie na styku przednich i bocznych płyt zaokrąglono w celu minimalizacji niekontrolowanych załamań fal dźwiękowych, do czego dochodzi w przypadku ostrych krawędzi. Widać zatem, że producent dołożył starań, aby zapobiegać zniekształceniom już na etapie projektu samej skrzyni, skupiając również uwagę na innych elementach, a nie tylko samych głośnikach. Kolumny spoczywają na ośmiokątnej aluminiowej ramie, która ani trochę nie przypomina klasycznych cokołów, jakie stosuje się w przypadku kolumn wolnostojących – zarówno jej kształt, jak i sposób dopasowania do bryły obudowy zasługują na szczere uznanie, bowiem całość prezentuje się nietuzinkowo.

Neutralność i obszerność

Na wstępie muszę zaznaczyć, że miałem okazję słuchać różnych kolumn bazujących na bipolarnym układzie głośnikowym, zarówno tych produkowanych seryjnie, jak również konstrukcji DIY wykonanych przez zapaleńców. I żadne z nich nie brzmiały tak obszernie i przede wszystkim tak trójwymiarowo, jak BP9040.

Te smukłe konstrukcje półaktywne potrzebują jednak sporo wolnej przestrzeni wokół siebie, aby w pełni rozwinąć skrzydła. Wpływ ma na to ich charakterystyka, jak również sam fakt, że bazują na bipolarnym układzie głośnikowym. Zważywszy na to, że pasmo o tym samym zakresie częstotliwości promieniowane jest również do tyłu (ale o nieco mniejszej efektywności, ponieważ z tyłu umieszczono układ oparty na jednym stożku średniotonowym, a nie na dwóch jak z przodu), kolumny należy odsunąć od ściany tylnej tak, by mogły w pełni "oddychać". Dlatego podczas odsłuchów, nawet w fazie krytycznej, eksperymentowałem z właściwym ich ustawieniem – okazało się, że w pomieszczeniu o powierzchni 35 metrów kwadratowych najlepsze efekty brzmieniowe udało mi się uzyskać, gdy BP9040 znajdowały się w odległości niecałych dwóch metrów od ściany za nimi.

Sądzę, że nie tylko ze względu na specyfikę bipolarnego układu głośnikowego, ale również na fakt, że Definitive Technology bazują na aktywnej sekcji niskotonowej, śmiało można nagłośnić nimi pomieszczenia o znacznie większej powierzchni, niż mogłoby się to wydawać tylko na podstawie ich raczej przeciętnej postury. Drugą bardzo ważną korzyścią dla ich użytkownika jest fakt, że sekcja średnio-wysokotonowa do prawidłowego wysterowania nie wymaga już takich ilości prądu ze wzmacniacza, jak ma to miejsce w przypadku klasycznych zespołów głośnikowych, gdzie wzmacniacz musi podawać prąd o znacznie wyższej wartości, aby prawidłowo napędzić pracujący w paśmie niskich tonów woofer. W ten sposób wybór wzmacniaczy mogących współpracować z tymi kolumnami znacznie się poszerza, nawet jeśli planujemy za ich pośrednictwem nagłośnić salon o powierzchni ponad 30 metrów kwadratowych. Wystarczą zatem kilkudziesięciowatowe konstrukcje zarówno wśród tranzystorów, jak i "lampowców". W mniejszych pokojach można nawet pokusić się o kilkuwatowe konstrukcje single-ended. Dobrze ustawione BP9040 oferują dźwięk rozłożysty, wypełniający całe pomieszczenie, przy czym muszę podkreślić, że stereofonia jest ponadprzeciętna i ze zjawiskowo oddanymi źródłami pozornymi o naturalnych rozmiarach. Głębia sceny dźwiękowej dorównuje, a w pewnych sytuacjach nawet przewyższa to, co miałem już okazję usłyszeć za pośrednictwem różnorakich kolumn wyposażonych w głośniki koncentryczne. BP9040 czarują trójwymiarowością dźwięku tak samo, jak brylujące pod tym względem konstrukcje szkockiej marki Tannoy czy też skandynawskie Gradienty, nie wspominając już o brytyjskich KEF-ach. A do tego należą do jednych z najlepiej prezentujących dynamikę kolumn na rynku.

Żywiołowy przekaz brzmienia dostępny jest w pełnym paśmie, bo zarówno aluminiowe kopułki, jak i stożki średniotonowe dysponują niesamowitą energią. Bardzo dobre efekty brzmieniowe można uzyskać już ze wzmacniaczem o mocy nieco ponad 40W (korzystałem z AMC XIA oraz Goldenote S1), a spektakularne – z dwukrotnie mocniejszymi konstrukcjami, takimi jak Hegel H80 czy też Creek Evolution 100A (należy jednak podkreślić, że w swoim przedziale cenowym są to bezsprzecznie jedne z najlepszych konstrukcji na rynku). BP9040 oferują krystalicznie czysty przekaz w zakresie wysokich tonów, płynnie przechodzący w tony średnie. Te z kolei określiłbym mianem wystarczających nie tylko pod względem wypełnienia, ale też barwy czy plastyki. Nie ma tu aż takiej finezji przekazu, ale o tej w zasadzie od razu zapominamy, kiedy do głosu dochodzi obłędna, trójwymiarowa przestrzeń. Wystarczyło mi tylko kilka minut odsłuchu płyty Freddy'ego Cole'a, żeby nacieszyć się zjawiskowo oddanym obrazem stereo – Freddy stał naprzeciw mnie, niemal zmaterializował się na scenie budowanej z rzetelnie rozmieszczonymi instrumentami zarówno wszerz, jak i w głąb. Muszę jednak dodać, że zakres niskich tonów prezentowany był ze swobodą, jakiej można oczekiwać właśnie po kolumnach aktywnych – sprężystość, atak i kontur okazały się na tyle dobre, że klasyka i jazz, nie wspominając już o cięższych odmianach rocka, nie stanowiły dla BP9040 większego wyzwania – nawet wówczas, gdy sięgnąłem po niebywale energiczny, zwłaszcza w basie, utwór z gatunku electro-pop "Primitive" ze świetnej płyty "Overpowered" Roisin Murphy. Pokrętło głośności dla aktywnej sekcji niskotonowej podczas odsłuchu ustawione było w połowie skali i jest to w zupełności wystarczające, aby w pełni cieszyć się prawidłowo dociążonym, głębokim basem.

Warto wiedzieć

Definitive Technology BP9040 wyposażono w rozbudowany układ rezonansowy, bazujący na dwóch 204mm membranach biernych. Są one napędzane przez przetwornik niskotonowy o tej samej średnicy, podłączony do wzmacniacza klasy D znajdującego się wewnątrz skrzyń. Nad brzmieniem basu czuwa 56-bitowy procesor, natomiast użytkownik ma możliwość regulowania natężenia basu (za pośrednictwem pokrętła na tylnym panelu), dostosowując tym samym jego efektywność do własnych preferencji. Regulacja głośności jest nieodzowna i bardzo pomocna, zwłaszcza wtedy, gdy stosujemy te kolumny naprzemiennie w klasycznej konfiguracji stereo i wielokanałowej instalacji kina domowego. Poza tym dzięki aktywnej sekcji niskotonowej użytej w BP9040 użytkownik tych kolumn nie musi wydawać dodatkowych pieniędzy na zakup aktywnych jednostek niskotonowych, ponieważ sekcją niskotonową można również sterować za pośrednictwem wejścia LFE.

Podsumowanie

Nawet to, że w nowojorskim kościele Świętej Trójcy pracuje kilkadziesiąt kolumn BP10, zastępując uszkodzone organy, wydaje się mniej istotne niż pewność, że jeśli ustawicie BP9040 w swoim salonie, to doświadczycie rozmachu i przestrzeni, z jaką prawdopodobnie wcześniej się nie spotkaliście. BP9040 nie są zbyt wymagające dla wzmacniaczy dzięki aktywnej sekcji niskotonowej, ale z uwagi na bipolarny system głośnikowy wymagają starannego ustawienia. Jeśli szukacie kolumn, które koniecznie trzeba ustawić pod ścianą, to BP9040 się nie sprawdzą. Ale jeśli nie poskąpicie im wolnej przestrzeni, to odwdzięczą się Wam spektakularnie zaprezentowaną przestrzenią o szokującej wręcz głębi i ze źródłami pozornymi naturalnych rozmiarów, pieczołowicie rozmieszczonymi na scenie.